In de mythologische verhalen wordt de wildeman vaak afgebeeld als een mens die volkomen bedekt is met haar. Vaak hebben de wildemannen een ruige baard en een knots in hun handen die ze gebruiken als wapen.
Hij is bijvoorbeeld te vergelijken met Heracles uit de Griekse mythologie. Ook heeft hij een moderne verschijning in de moderne popcultuur in het personage van de ‘Hulk’. Weliswaar is hij groen in plaats van harig, maar zijn woestheid en kracht passen uitstekend bij dit archetype.
De verhalen vertellen dat hij in de wildernis woont, in het midden van het woud. Hij is agressief en test zijn kracht uit door middel van strijdt tegen wilde dieren, ridders of andere wildemannen.
Hij is per definitie woest en van het woud.
Door zijn verbinding met de natuur heeft hij kennis van geneeskrachtige kruiden en ‘bushcraft’. Hij kan onder de meest barre omstandigheden overleven. Waar beschaafde mannen al lang opgegeven of verhongerd zouden zijn.
In enkele gevallen blijkt de kracht en kunde van een wildeman zo groot dat hij de meester van alle dieren en de heer en beschermer van het woud genoemd wordt.
Hij staat voor het slechtste en beste van wat de mens kan vinden in authentieke verbinding met de natuur en zichzelf. Vaak zijn we bang of vinden ouders de slechte kant wildeman in onszelf vervelend en wordt die opgesloten en weggestopt in een kooi bij het volwassen worden. We zijn bang voor het slechtste en verliezen daarbij de grote waarde van het beste.
Eén van de verhalen waar de wildeman prominent in voorkomt is het sprookje van ‘IJzer Hans’.
In het kort wordt een jongeman in opdracht van de koning naar het bos gestuurd, waar veel ridders naar toe gaan en nooit meer terugkomen. Hij vindt dan in een meer de wildeman, die zijn slachtoffers het meer in trekt. De wildeman wordt in gevangenschap genomen en wordt ‘Ijzer Hans’ genoemd naar zijn rood, ijzerroest kleurige haren. Later in het verhaal rolt zijn bal in de kooi van de wildeman. De wildeman mag wil deze alleen teruggeven als hij wordt bevrijdt. De jongeman bevrijd hem, maar kan dan niet terug naar zijn ouders. Hij vertrekt dan samen met de wildeman en ze beleven een aantal avonturen.
De gebroeders grim hebben dit verhaal uitgeschreven en gepubliceerd rond het jaar 1800. Echter is dit verhaal veel ouder. Je zou kunnen zeggen dat ‘ijzer Hans’ de mannelijke versie is van het sprookje ‘Assepoester’
De essentie van deze inwijdingsverhalen is dat er jonge ridder een avontuur zoekt om zijn mannelijkheid en volwassenheid mee te kunnen bewijzen. Om te kunnen komen tot zelfstandigheid en om te leren te vertrouwen op zijn eigen intuïtie en ervaring moet hij grenzen overschrijden naar het onbekende.
De oerkracht in de wildeman is van grote waarde, maar ook gevaarlijk. In de moderne maatschappij kiezen we daarom vaak daarvoor om hem in een kooi op te sluiten en geen contact mee te maken. Daardoor missen we een belangrijk en waardevol deel van onszelf. Namelijk onze intuïtie en de kracht van woede op het juiste moment.
De keerzijde is een man die zijn oerkracht niet onder controle heeft en ook niet gecontroleerd wordt door een andere autoriteit (koning, rechter, ouders, rolmodel) die kan een wildeman worden. Deze wildeman is echter niet nobel. Hij kent zijn grenzen niet. Hij zou kunnen bevruchten, maar net zo makkelijk vernielen. Doordat zijn krachten met hem op de loop gaan is hij onbetrouwbaar geworden. Zolang hij zich niet menselijk kan gedragen is hij verbannen uit de beschaafde wereld. Hij is gereduceerd tot zijn dierlijke staat.
Maar hij kan ook in het woud zijn inwijder ontmoeten. Dit is de wildeman die zijn dierlijke instincten onder controle heeft. De wijze wilde man wijst de jonge ridder naar de heilige plek in het woud. Vanuit deze plek kan hij leren om zijn intuïtie te gebruiken en in te tunen op zijn natuurlijke omgeving. Hij zal de zwarte ridder van zijn lagere impulsen leren verslaan en als hij terugkeert naar de maatschappij kan hij met zijn gewonnen wijsheid een vrouw naar zijn hart vinden om te huwen en een ware leider worden in zijn gemeenschap.
Het sprookje van IJzerhans is vooral bekend geworden door het boek ‘De Wildeman’ van Robert Bly. In dit boek gebruikt de auteur het sprookje om aan te geven hoe moderne mannen geen inwijding tot volwassenheid hebben gekregen en daarom vaak geen band hebben met hun mannelijkheid. Dit heeft aanleiding gegeven tot het oprichten van vele mannengroepen. In Nederland is Ton van der Kroon met zijn boek ‘De terugkeer van de koning’ een adept hiervan. Wie meer over de diepere betekenis van dit sprookje wil weten verwijs ik naar deze twee boeken.
Een toepasselijk spreekwoord dat bij de wildeman past is: “Iets in je botten kunnen voelen” oftewel een intuïtieve ingeving krijgen
Hier kan je de evenementen vinden. De evenementen waarbij wildeman in de titel staat gaan over het verbinden met deze archetype op verschillende manieren. Bijvoorbeeld door een mannencirkel of workshop met Wildeman thema's.